1/ Pracownik, pracownik tymczasowy

• To osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.
• Student może być jednocześnie pracownikiem swojej uczelni (np. w ramach projektu grantowego czy po ewaluacji doktorskiej).
• Nie ma przy tym znaczenia wymiar czasu pracy pracownika.
• Nie można ograniczać dokonywania zgłoszeń sygnalnych np. tylko do pracowników na pełnym etacie lub z pominięciem pracowników zdalnych, czy na zastępstwo, ponieważ może to zostać uznane za mobbing lub dyskryminację.

2/ Osoba świadcząca pracę na innej podstawie niż stosunek pracy, w tym na podstawie umowy cywilnoprawnej

3/ Przedsiębiorca

• Sygnalistą może być student-przedsiębiorca, z którym jednocześnie współpracuje dana uczelnia. Można podać wiele przykładów znanych sportowców i gwiazd, które promują swoją twarzą uczelnię, na której studiują.
• W polskim prawie jest wiele definicji przedsiębiorcy.
• Podstawową definicję przedsiębiorcy sformułowano w art. 4 ust. 1 Prawa przedsiębiorców: przedsiębiorcą jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, a której ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą.
• Natomiast w art. 43(1) Kodeksu cywilnego stanowi, że przedsiębiorca to „osoba fizyczna, osoba prawna i jednostka organizacyjna, która nie jest osobą prawną, a której ustawa przyznaje zdolność prawną, prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową”.

4/Prokurent + 5/ Akcjonariusz lub wspólnik

• W kontekście studentów z tymi przypadkami można spotkać się niezwykle rzadko. . . Jeżeli już, to w ramach procesu komercjalizacji wiedzy, o którym sporo już pisałem na blogu . A konkretnie w razie powierzenia studentowi funkcji prokurenta w spółce typu spin z udziałem uczelni lub gdy student jest wspólnikiem (dużo rzadziej akcjonariuszem) spółki transferującej wiedzę do gospodarki.
• Prokura to szczególny rodzaj pełnomocnictwa dla osoby fizycznej posiadającej pełną zdolność do czynności prawnych (prokurenta), którego udzielić może każdy przedsiębiorca wpisany do CEIDG lub KRS. Prokura upoważnia do dokonywania czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Z tych czynności wyłączone jest zbywanie i obciążanie przedsiębiorstwa i nieruchomości, co do których konieczne jest pełnomocnictwo szczególne.

6/ Członek organu osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej

• W przeciwieństwie do poprzednich dwóch punktów, z tym można spotkać się dużo częściej w ramach uczelni, bo student może przecież pełnić wiele funkcji w jej rozbudowanych strukturach, np. w samorządzie studentów (doktorantów), senacie. Przypomnijmy, że  przewodniczący samorządu studentów zasiada z mocy prawa w radzie uczelni.
• Skład kolegium elektorów w uczelni publicznej oraz tryb wyboru jego członków określa statut, przy czym nie mniej niż 20% składu stanowią właśnie studenci i doktoranci.

7/ Osoba świadcząca pracę pod nadzorem i kierownictwem wykonawcy, podwykonawcy lub dostawcy

• Nie ma znaczenia, na jakiej podstawie prawnej ta osoba wykonuje pracę.
• Teoretycznie może to być również student naszej uczelni.

8/ Stażysta + 9/praktykant

• Mowa o studentach przyjmowanych na staż lub praktykę w strukturach własnej bądź innej uczelni.
• Student odbywający obowiązkową praktykę zawodową „na zewnątrz” (np. w szkole, instytucji kultury, szpitalu, urzędzie) może zostać sygnalistą, zgłaszając nieprawidłowości zgodnie z procedurą wewnętrzną przyjętą w tym podmiocie.

10/ Wolontariusz

• Wolontariusz to osoba, która dobrowolnie i bez wynagrodzenia wykonuje pracę na rzecz wskazanych w przepisach podmiotów (ngo, organów administracji publicznej i jednostek im podległych, podmiotów leczniczych).
• Szczegółowe omówienie związków wolontariatu z uczelniami to temat godny osobnego tekstu, poprzestanę więc na uwadze, że student może zostać sygnalistą, gdy świadczy pracę wolontaryjną na rzecz określonej jednostki/partnera uczelni.

11/ Funkcjonariusz

w rozumieniu art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2023 r. poz. 1280, 1429 i 1834);

12/ Żołnierz

w rozumieniu art. 2 pkt 39 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny (Dz. U. z 2024 r. poz. 248 i 834).

• Żołnierzem jest osoba pełniącą czynną służbę wojskową.
• Ww. funkcjonariusze i żołnierze mogą kojarzyć się głównie z uczelniami wojskowymi i służb państwowych.
• Uczelnia wojskowa stanowi jednocześnie jednostkę wojskową w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, a uczelnie służb państwowych mogą być jednostkami organizacyjnymi właściwej służby. Wydaje się więc uzasadnione, że student takich uczelni – będący zarazem funkcjonariuszem lub żołnierzem – wyjątkowo będzie mógł zostać objęty ochroną jako sygnalista, jeżeli zgłosi nieprawidłowość władzom uczelni.